KÜTAHYA TERİM VE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ

Ülkemizdeki şive zenginliklerinin en fazla olduğu şehirlerden biri, Kütahya'dır. Lazca, kürtçe gibi ayrı bir dil olmasa da, Kütahya'yı ziyaret eden kişinin, aşağıdaki sözcükleri duyduğunda anlık şaşkınlık yaşaması olağandır :)

engas: numaradan, gerçek olmayan.
essah: gerçek, sahi, var olan, doğru
zere: bundan dolayı
ösen: sanırım, herhalde, belki

...enki: elindeki
gali: artık, bundan böyle
çekişmek: kızmak, uyarmak, ihtar etmek
cızırgan: ısırgan otu
dombey: dişi manda
......löppe: misketin büyüğü
ob, obu: şaşırma efekti, tepki sesi
siğmek, siymek: işemek
ünlemek: çağırmak
bataneş: patinaj
dinelmek: dikilmek
tüllemek: hoplamak, zıplamak
me: al, buyur anlamında
aa hinci: şimdi anlamında
le bak bi: pardon bakar mısınız?
naha rabbını sevdimin: seni yaratana kurban olurum
gezek: gün demek, altın günü gibi
vıttır vızık: kalitesiz, değersiz, uyduruk
püsküğüt: bisküvi
dal ortası: en ortasi, merkezi
nacak: balta
imi: tamam mı, oldu mu?
de ora: işte orası, ta o kısım
acar: güzel, gösterişli
netcen: ne yapacaksın, ne yapabilirsin?
çavdır: çavdarhisar
kaktırmak: ittirmek
buymak: üşümek
cıbıl: çıplak
yunmak: yıkanmak
seğirtmek: koşmak
dane: başa takılan işlemeli yazma
tek dur: fazla hareketli çocuklara, eli kolu durmayanlara söylenir
zıngıldamak: sallanmak
ardılmak: yüksek bir yere doğru tutunmaya, ya da bir şeye erişmeye çalışmak
kerkinmek: sürtünmek
şavk: ışık
emsiz: beceriksiz
zeyinsiz: akılsız, zihinsiz
enim gonum: göstere göstere, vurgulayarak
siyez: girişken olmayan, çekingen kimse
eysıran: hamur yogururken eli hamurdan arindirmak icin kullanilan alet
şart olsun: bir çeşit yemin
hılt olmak: bir nev'i sinir harbi yaşamak, sinir krizine ramak kalmak anlamına gelir
kelem: lahana

 

Haydi bir de fiil çekimlemesi yapalım :)

 

- Bakıpdurun ( Ben )
- Bakıpdurusun ( Sen )
- Bakıpduru ( O )
- Bakıpduruz ( Biz )
- Bakıpdurusunuz ( Siz )
- Bakıpdurulaa ( Onlar )

 

Bu da meşhur "bağlanmayacaksın" şiirinin Kütahya şivesiyle uyarlanmış hali